“Ik merk bij collega’s dat duurzaamheid soms voelt als iets waar ze OOK nog rekening mee moeten houden. Terwijl het allemaal met elkaar samen hangt. Het is niet WEER wat, het is allemaal in lijn met elkaar.”
Françoise Langens is huisarts in Amersfoort. Groene geneeskunde kwam al vroeg in haar carrière op haar pad. Opgeleid door zeer milieubewuste huisartsen uit de sixties. “Op wintersport gaan was in hun ogen schandalig.” Groen bezig zijn had toen nog wel een ander imago. “Dat was nog echt wel de tijd dat je dan geitenwollensokken droeg. Als je milieubewust was, dan zag je er ook zo uit.”
De geitenwollensokken zijn niet blijven hangen, een aversie tegen verspilling wel.
“Vroeger brachten patiënten medicijnen die ze overhadden terug naar de praktijk. De volgende die het middel nodig had, kreeg de tabletten vervolgens weer mee. Fentanyl pleisters van 25ug die over waren knipten we door voor iemand die 12,5ug nodig had.”
“Dat mag nu allemaal niet meer. Bij de apotheek staat een enorme ton vol medicijnen die mensen terug brengen. Dat wordt allemaal vernietigd.”
Medicatieverspilling
“Als je ziet hoeveel medicijnen wij voorschrijven waar vervolgens niets mee gebeurt, dat is echt schrikbarend. Die komen ergens achterin een kast bij mensen thuis te liggen.”
Over de hele linie van het proces zitten hierbij knelpunten. “Apotheken die bijvoorbeeld standaard leveren, ook al is een middel (tijdelijk) gestaakt.”
Maar ook aan de voorschrijfkant is milieu winst te behalen. Françoise neemt dit daarom ook mee in het consult.
“Vroeger nam ik aan dat patiënten graag medicatie wilden, maar dat is lang niet altijd zo. Soms zie je juist opluchting als je vertelt dat medicijnen niet per se nodig zijn. Bij het starten van een nieuw middel vraag ik patiënten ook het pas op te halen als ze zeker weten dat ze ermee willen starten”
“Als je ziet hoeveel medicijnen wij voorschrijven waar vervolgens niets mee gebeurt, dat is echt schrikbarend.”
Alles hangt met elkaar samen
“In de zorg kan nog veel gebeuren. Ik merk bij collega’s dat duurzaamheid soms voelt als iets waar ze OOK nog rekening mee moeten houden. Terwijl het allemaal met elkaar samen hangt. Het is niet WEER wat, het is allemaal in lijn met elkaar.”
Een gezonde leefstijl is an sich milieubewuster en beter voor de patiënt. Secundair is het voorkomen van de noodzaak van medicamenteuze behandeling en het voorkomen van operaties ook milieubewuster en beter voor de patiënt. Waar mogelijk neemt Françoise hier de patiënt in mee.
“Je zou een dominee gevonden kunnen worden als je het aan iedere patiënt predikt, dus dat moet je ook niet willen. Maar het past wel in het holistische werken wat we steeds meer doen. Kijken naar het hele plaatje in plaats van alleen de klacht. Ik merk dat het ook meer aansluit bij de belevingswereld van de patiënt dan 5 jaar geleden. Mensen zijn er in mijn ervaring wel blij mee, als je uitlegt waarom.”
“Ik denk oprecht dat breder kijken het vak leuker maakt. Meer holistisch, minder: u vraagt wij draaien.”
Veel kleine stappen
“Ik hou van kleine stapjes. Je hebt grote voortrekkers nodig, maar vervolgens veel mensen die kleine stapjes zetten in het werkveld. Je hoeft niet in alles groen te zijn. Niet kijken naar wat je allemaal niet meer zou mogen omdat het niet duurzaam is, maar kijken naar wat je wél kan doen”
“Dat vanuit de anesthesie nu aandacht is voor de milieubelasting van narcose gassen, terwijl het net zo goed IV toegediend kan worden, vind ik een hele mooie ontwikkeling. Idealiter zou je vanuit ieder vakgebied een groene blik op de huidige werkwijze willen. Kritisch kijken naar waar het beter kan.”
“Vasectomiën doen wij in de huisartsenpraktijk bijvoorbeeld met veel minder materiaal dan in het ziekenhuis.”
Maar ook vanuit de zorgverzekeraars zou er met een groene blik gekeken moeten worden. Zoals met de eerder genoemde keus voor het aller goedkoopste middel, waardoor middelen die minimaal duurder zijn worden verspild. Of verbandmiddelen, katheters en incomateriaal wat alleen per hoeveelheid voor 3 maanden geleverd mag worden. “De thuiszorg heeft kasten vol incomateriaal wat teveel geleverd is.”
De laatste kleine stap die Françoise zelf heeft gezet? “Bij de chlamydia test zit standaard een plastic buisje in de set, waar ik nooit iets mee deed. Ik belde met de gynaecoloog, daar ging hij ook linea recta de prullenbak in. Toen heb ik het lab maar gebeld. Of ze deze niet weg konden laten. Toch zonde van al die plastic buisjes.”
“Ik hou van kleine stapjes. Niet kijken naar wat je allemaal niet meer zou mogen omdat het niet duurzaam is, maar kijken naar wat je wél kan doen”
De boodschap die Françoise uitdraagt, daar kunnen wij ons vanuit De Klimaat Dokter helemaal in vinden.
Je hoeft niet meteen in alles groen te zijn om groen bezig te zijn. Met heel veel kleine stapjes kom je een heel eind. Niet met een streng vingertje wijzen. Vaak genoeg is beter voor het milieu, ook beter voor de patiënt. Duurzaamheid meenemen in je dagelijks werk hoeft geen extra belasting te zijn, maar kan je werk ook juist leuker maken.
Dat sluit allemaal perfect aan bij onze missie en we hopen ook bij jullie!
Heb jij ook een kleine (of grote) duurzame stap gezet in de praktijk, die jouw collega’s ook zouden kunnen toepassen? Laat het ons weten op info@deklimaatdokter.nl zodat wij hem als tip kunnen delen!
